Η δίαιτα της λεπτίνης αποτελεί ακόμα μια «δίαιτα με τίτλο». Ο δημιουργός της είναι ο κλινικός διατροφολόγος Byron J. Richards και η δημοσιότητα της έχει αυξηθεί με την υιοθέτηση της από διάφορες διάσημες προσωπικότητες. Πιο πρόσφατα, η Έλενα Παπαρίζου (κατά ισχυρισμό) ακολούθησε τη δίαιτα με μεγάλη επιτυχία.
Στο παρόν άρθρο θα δούμε λίγα πράγματα για τη δίαιτα της λεπτίνης – συμπεριλαμβανομένου του τί είναι, πως δουλεύει και αν είναι όντως αποτελεσματική ή αν αποτελεί ακόμα μία «δίαιτα μόδα» χωρίς οποιαδήποτε επιστημονική υποστήριξη.
Τί είναι η δίαιτα της λεπτίνης;
Η δίαιτα της λεπτίνης υποστηρίζει πως ακολουθώντας τις βασικές τις αρχές, κάποιος θα μπορεί να ρυθμίσει τα επίπεδα λεπτίνης στο σώμα του. Το υπονοούμενο υποκείμενο της δίαιτας είναι πως η παχυσαρκία ή δυσκολία στην απώλεια ή διατήρηση βάρους που πολλά άτομα βιώνουν οφείλεται σε ανισορροπίες στα επίπεδα της λεπτίνης. Κατ’ επέκταση, αν διορθώσουν τις ανισορροπίες αυτές, θα μπορούν να χάσουν βάρος πολύ πιο εύκολα.
Η δίαιτα της λεπτίνης δεν είναι στην πραγματικότητα μια δίαιτα, αλλά αποτελείται από 5 βασικές αρχές:
- Μην τρως μετά το βραδινό – Να τελειώνεις με το βραδινό σου τουλάχιστον 3 ώρες πριν πας για ύπνο
- Τρώγε 3 γεύματα την ημέρα – Άφησε να περάσουν 5-6 ώρες μετά από το γεύμα πριν ξανά φας. Μην τρως σνακ.
- Μην τρως μεγάλα γεύματα – Σταμάτα να τρως το γεύμα σου πριν να νιώσεις γεμάτος.
- Κατανάλωνε πρόγευμα υψηλό σε πρωτεΐνη – Προσπάθησε να έχει πάνω από 25 γραμμάρια.
- Μείωσε τους υδατάνθρακες – Μην τους κόψεις εντελώς, αλλά μείωσε τους.
Πέραν των βασικών αρχών, η δίαιτα της λεπτίνης ενθαρρύνει τους χρήστες τις να εστιάζουν σε υγιεινά τρόφιμα, να αποφεύγουν την υπερβολική ζάχαρη, κορεσμένα λιπαρά και αλάτι, να αποφεύγουν τα επεξεργασμένα τρόφιμα καθώς και το να κοιμούνται καλά και να γυμνάζονται.
Τί είναι όμως η λεπτίνη;
Μιλήσαμε για τις αρχές της δίαιτας της λεπτίνης, τώρα ας μιλήσουμε για την λεπτίνη την ίδια.
Η λεπτίνη είναι μια ορμόνη η οποία παίζει κρίσιμο ρόλο στη ρύθμιση της όρεξης, εξού και έχει πάρει το όνομα «η ορμόνη του κορεσμού». Η λεπτίνη επίσης παίζει ρόλο σε άλλες διεργασίες όπως την ομοιόσταση ενέργειας, τη νευροενδοκρινική λειτουργία και ακόμα και την λειτουργία του αμυντικού συστήματος.
Η λεπτίνη εκκρίνεται από τον λιπώδη ιστό και άρα, εκ φύσεως, επηρεάζεται άμεσα από αλλαγές στα επίπεδα του. Θέτοντας το με απλά λόγια, όσο αυξάνεται το βάρος και η τροφή, τα επίπεδα λεπτίνης αυξάνονται, το οποίο λειτουργεί ως σήμα στο σώμα μας για μειωμένα αισθήματα πείνας αυξημένα επίπεδα κορεσμού. Το αντίστροφο γίνεται όταν το βάρος και η τροφή μειώνονται.
Αυτό σημαίνει πως υπάρχει μια παγκόσμια και αναπόφευκτη μείωση στα επίπεδα λεπτίνης όταν χάνουμε βάρος και είμαστε σε δίαιτα. Αυτός είναι και ένας από τους βασικούς λόγους που πολλές φορές το να χάνουμε βάρος γίνεται πιο δύσκολο όσο περισσότερο χρόνο είμαστε σε δίαιτα.
Όπως και με σχεδόν τα πάντα, τα γονίδια μας επίσης παίζουν ρόλο στα επίπεδα λεπτίνης. Ορισμένα άτομα είναι «προικισμένα» με εκ φύσεως υψηλά επίπεδα λεπτίνης, το οποίο μπορεί να τους βοηθά στο να μένουν αδύνατοι πιο εύκολα. Ενώ σαφώς και το αντίστροφο μπορεί να συμβεί. Τα γονίδια μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο στον βαθμό της αντίδρασης του σώματος του κάθε ατόμου με την αυξομείωση τροφής και βάρους – κάποια άτομα μπορεί να είναι πιο επιρρεπή στην αύξηση ή μείωση λεπτίνης με την αύξηση ή μείωση βάρους ενώ άλλα άτομα μπορεί να είναι πιο ανθεκτικά.
Αντίσταση στην λεπτίνη
Παρόλο που η λεπτίνη είναι εκ φύσεως αυξημένη σε παχύσαρκα και υπέρβαρα άτομα, πολλές φορές τα άτομα αυτά δε βιώνουν την μείωση στην όρεξη και πείνα που θα έπρεπε να βιώνουν. Αυτό ίσως οφείλεται στην αντίσταση στην λεπτίνη.
Δεν είναι ξεκάθαρο πως ακριβώς προκαλείται ή δουλεύει η αντίσταση στην λεπτίνη. Πιθανώς, ο μηχανισμός ύπαρξης της αφορά είτε τον περιορισμό πέρασης της από τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, την αλλοίωση στο ίδιο το μόριο, κάποια παρεμπόδιση στους υποδοχείς της λεπτίνης ή έναν συνδυασμό όλων των πιο πάνω.
Αυτό που είναι ξεκάθαρο, όμως, είναι πως η ύπαρξη της αντίστασης στην λεπτίνη θα σταθεί ως εμπόδιο σε οποιονδήποτε θέλει να χάσει βάρος. Εφόσον η δράση της λεπτίνης θα είναι περιορισμένη, το άτομο που βιώνει την κατάσταση θα νιώθει πιο δύσκολα κορεσμό, πιο εύκολα πείνα και θα έχει την τάση να τρώει περισσότερο.
Βοηθά η δίαιτα της λεπτίνης στην αντίσταση στη λεπτίνη;
Η βασική ερώτηση που καθιστά τη δίαιτα της λεπτίνης ως αποτελεσματική ή απλά ακόμα μια μόδα είναι το αν βοηθά στο βασικό κομμάτι που ισχυρίζεται πως βοηθά.
Η απάντηση είναι πως… ίσως. Αλλά όχι με τον τρόπο που μπορεί να νομίζεις.
Να ξεκαθαρίσουμε πως τα επιστημονικά δεδομένα που εξετάζουν την επίδραση της διατροφής στην λεπτίνη και την αντίσταση στην λεπτίνη είναι ακόμα πολύ περιορισμένα.
Ο κύριος και πιο πιθανός διατροφικός φταίχτης στην αντίσταση στην λεπτίνη είναι η παχυσαρκία η ίδια. Με την αύξηση του βάρους και κατ΄ επέκταση την αύξηση έκκρισης λεπτίνης, η παρουσία της σε μεγάλες ποσότητες στο αίμα ίσως οδηγεί σε περιορισμό χρήσης της από το σώμα ως αντίδραση, προκαλώντας αντίσταση. Δεν είναι όμως ξεκάθαρο αν η παχυσαρκία μπορεί όντως να οδηγήσει σε αντίσταση στη λεπτίνη ή αν απλά η αντίσταση στην λεπτίνη (λόγω άλλων παραγόντων) οδηγεί σε παχυσαρκία.
Ορισμένα συγκεκριμένα διατροφικά συστατικά, όπως τα διαιτητικά λίπη (ιδιαίτερα τα κορεσμένα λιπαρά) και η φρουκτόζη ίσως συνδέονται με την αντίσταση στην λεπτίνη. Ωστόσο, τα στοιχεία δεν είναι ακόμα αποφασιστικά.
Αν και μια διατροφή υψηλή σε πρωτεΐνη έχει σχετιστεί πολλές φορές με αυξημένο κορεσμό και μειωμένη πείνα, δεν υπάρχει πειστική βιβλιογραφία που να δείχνει πως το αποτέλεσμα αυτό συνδέεται με τη λεπτίνη.
Δεν υπάρχουν ούτε κοντά στα αρκετά επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν πως η αποχή από την τροφή για μεγάλο χρονικό διάστημα θα έχει οποιοδήποτε όφελος στην αντίσταση στην λεπτίνη πέραν του ότι η απώλεια βάρους που θα προκληθεί θα βελτιώσει την κατάσταση. Το ίδιο ισχύει και για τους υδατάνθρακες.
Με λίγα λόγια, ο μόνος επιστημονικά-τεκμηριωμένος τρόπος με τον οποίο η δίαιτα της λεπτίνης μπορεί να βοηθήσει την λεπτίνη την ίδια είναι με το άτομο να χάσει (ίσως άθελα του) βάρος. Όχι το αντίστροφο.
Βοηθά η δίαιτα της λεπτίνης στην απώλεια βάρους;
Με μια απάντηση… ναι, ίσως.
Η πραγματικότητα είναι πως πολλές από τις βασικές αρχές της δίαιτας της λεπτίνης είναι αποτελεσματικές και συστήνονται από πολλούς επαγγελματίες – ιδιαίτερα το να καταναλώνουμε ένα πρόγευμα υψηλό σε πρωτεΐνη και να σταματάμε να τρώμε πριν γεμίσουμε.
Οι άλλες αρχές μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν με επιτυχία από ορισμένα άτομα, αν και πρέπει να σημειωθεί πως δεν είναι ούτε απαραίτητες ούτε συστήνονται πάντα για απώλεια βάρους. Αν και το να μειώσεις τους υδατάνθρακες, να μην τρως μετά το βραδινό και να μην τρως ενδιάμεσα θα βοηθήσει έμμεσα στην απώλεια βάρους, λόγω του ότι περιορίζεις άθελα σου τις θερμίδες που καταναλώνεις, αυτό δεν σημαίνει πως είναι διατηρήσιμο.
Στο τέλος της ημέρας, το αρνητικό θερμιδικό ισοζύγιο είναι αυτό που καθορίζει την απώλεια βάρους.
Η δίαιτα της λεπτίνης είναι παραπλανητική
Το μεγαλύτερο πρόβλημα της δίαιτας της λεπτίνης δεν είναι οι ίδιες οι αρχές της, αλλά το ότι προκαλεί παραπληροφόρηση και ψευδείς εντυπώσεις.
Το υπονοούμενο της δίαιτας της λεπτίνης είναι πως σε βοηθά να χάσεις βάρος βελτιώνοντας τα επίπεδα της ορμόνης, ωστόσο υπάρχουν ελάχιστα επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν τις αρχές της όσον αφορά την λεπτίνη.
Ειρωνικά, το μεγαλύτερο αποτέλεσμα στην λεπτίνη έρχεται από την απώλεια βάρους την ίδια. Η δίαιτα της λεπτίνης αναφέρεται σε πέντε πολύ βασικές, πολύ γνωστές και κοινές αρχές και τις παρουσιάζει με τρόπο έτσι ώστε να ωθήσει το αφήγημα το οποίο δημιούργησε.
Αυτές οι πέντε αρχές υπήρχαν πολύ πριν την υλοποίηση της δίαιτας της λεπτίνης και δεν είναι οτιδήποτε καινούργιο. Αυτό είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα της εν λόγω δίαιτας.
Συμπερασματικά
Η δίαιτα της λεπτίνης πιθανώς να έχει μηδαμινή επίδραση στην λεπτίνη την ίδια πέραν της απώλειας βάρους την οποία προωθεί έμμεσα μέσω των αρχών της.
Μπορείς να ακολουθήσεις τις αρχές της και να έχεις καλό αποτέλεσμα όσον αφορά το βάρος, ωστόσο μην νομίζεις πως το αποτέλεσμα αυτό προέρχεται από οποιοδήποτε «κρυφό μηχανισμό» τον οποίον το υπόλοιπο κοινό δε γνωρίζει. Στο τέλος της ημέρας, ερχόμαστε πίσω στο πόσο φαγητό τρως και πόση ενέργεια σπαταλάς.
Συστήνω σε όλους να ακολουθούν ένα πλάνο διατροφής το οποίο τους βολεύει, περιέχει φαγητά που τους αρέσουν και γενικά μπορούν να το ακολουθούν με ευκολία. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να χάσουμε βάρος, αυτός που μετρά είναι αυτός που μπορείς να διατηρήσεις.
Φυσικά, αν θες κάποιον να σε καθοδηγήσει σε αυτή τη διαδικασία και να κάνει τη δύσκολη δουλειά για εσένα, μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί μου για να κλείσεις ραντεβού.
Ευχαριστώ που διάβασες το άρθρο!
- Team, Α.A. (2021) Δίαιτα της λεπτίνης: Αυτή είναι η θαυματουργή δίαιτα της Έλενας Παπαρίζου, Athens magazine. Available at: https://www.athensmagazine.gr/article/health-beauty/520264-diaita-ths-leptinhs-ayth-einai-h-thaymatoyrgh-diaita-ths-elenas-paparizoy (Accessed: April 4, 2023).
- The five rules of the Leptin Diet (no date) Wellness Resources – Highest Quality Nutritional Supplements for Weight, Thyroid, Leptin, Health – Wellness Resources. Available at: https://www.wellnessresources.com/news/the-five-rules-of-the-leptin-diet (Accessed: April 4, 2023)
- Whelan, C. (2018) Leptin diet: Benefits, risks, and more, Healthline. Healthline Media. Available at: https://www.healthline.com/health/leptin-diet (Accessed: April 4, 2023).
- Leptin Hormone & Supplements: Do they work for Obesity & Weight Loss? (no date) WebMD. WebMD. Available at: https://www.webmd.com/obesity/features/the-facts-on-leptin-faq (Accessed: April 5, 2023).
- Gruzdeva, O. et al. (2019) “Leptin resistance: Underlying mechanisms and diagnosis,” Diabetes, Metabolic Syndrome and Obesity: Targets and Therapy, Volume 12, pp. 191–198. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6354688/.
- Mendoza-Herrera, K. et al. (2021) “The leptin system and Diet: A mini review of the current evidence,” Frontiers in Endocrinology, 12. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8651558/.
- Romon, M. et al. (1999) “Leptin response to carbohydrate or fat meal and association with subsequent Satiety and Energy Intake,” American Journal of Physiology-Endocrinology and Metabolism, 277(5). Available at: https://journals.physiology.org/doi/full/10.1152/ajpendo.1999.277.5.E855?rfr_dat=cr_pub++0pubmed&url_ver=Z39.88-2003&rfr_id=ori%3Arid%3Acrossref.org
Έχεις κουραστεί με τις δίαιτες;
“Ακολουθείς ένα νέο πρόγραμμα ή δίαιτα, χάνεις κάποια κιλά, μετά από λίγο καιρό σταματάς και τα ξανά βάζεις πίσω” – Σε χαρακτηρίζει αυτό;
Αν ναι, τότε αυτό που χρειάζεσαι δεν είναι απλά μια καινούργια δίαιτα! Πολλές δίαιτες δουλεύουν, αλλά όχι από μόνες τους για τους περισσότερους.
Αυτό που χρειάζεσαι είναι κάποιον που θα σε καθοδηγήσει στο να κτίσεις μόνιμες συνήθειες, έναν σωστό τρόπο σκέψης και σωστή νοοτροπία όσον αφορά τη διατροφή. Κάποιον που θα κτίσει μαζί σου ένα πλάνο το οποίο θα είναι βασισμένο στις δικές σου ανάγκες και προτιμήσεις.
Άφησε με να σε βοηθήσω!
