Είτε μας αρέσει είτε όχι, είμαστε όλοι ένα σύνολο των συνηθειών μας.
Σαφώς, η διατροφή δεν εξαιρείται αυτού του κανόνα. Η ολική σου διατροφή καθορίζεται από όλες τις διατροφικές συνήθειες που εφαρμόζεις – είτε κακές, είτε καλές!
Οπόταν, καιρός να βελτιώσεις τη διατροφή σου αλλάζοντας 5 από αυτές τις βλαβερές διατροφικές συνήθειες.
1. Να τρως μπροστά από την τηλεόραση/υπολογιστή
Αυτή είναι μια συνήθεια στην οποία αναφέρομαι συχνά.
Δυστυχώς είναι εξαιρετικά κοινή πρακτική για πολλούς από εμάς να τσιμπολογάμε μπροστά στην τηλεόραση ή ακόμα και να τρώμε ολόκληρα γεύματα.
Η συνήθεια αυτή ενισχύεται περαιτέρω από κοινωνικές ή ψυχαγωγικές καταστάσεις όπως να πηγαίνεις στους κινηματογράφους ή σε “movie nights” με φίλους.
Υπάρχουν δύο κύρια προβλήματα με το να τρως μπροστά στην τηλεόραση ή σαν βλέπεις κάποιο βίντεο.
Το πρώτο είναι πως δεν υπάρχει προσοχή στο φαγητό, δεν είναι δηλαδή εστιασμένη η συγκέντρωση μας στο τί τρώμε και πόσο (το λεγόμενο «mindfulness»).
Όταν τρώμε και είμαστε προσηλωμένοι σε κάτι άλλο (τηλεόραση, δουλειά, κινητό κ.λπ.), τότε είναι πολύ πιο εύκολο να φάμε πολύ περισσότερο από αυτό που χρειαζόμαστε στην πραγματικότητα.
Αυτό μπορεί να συμβεί με όλων των ειδών των αντιπερισπασμών, ωστόσο είναι ιδιαίτερα κοινό και βλαβερό με την τηλεόραση, εφόσον είμαστε εντελώς παθητικοί.
Το δεύτερο πρόβλημα είναι πως συνδέεις υποσυνείδητα την πράξη του να βλέπεις τηλεόραση ή βίντεο με το να τρως ή να τσιμπάς.
Ο εγκέφαλος μας δουλεύει με το να συνδέει ορισμένες δραστηριότητες τις οποίες τείνουμε να συνδυάζουμε.
Αυτός είναι ένας από τους κύριους λόγους γιατί το κάπνισμα είναι τόσο δύσκολο να κοπεί – επειδή οι καπνιστές συνδέουν υποσυνείδητα την πράξη του να πιούν ένα τσιγάρο με πάρα πολλές δραστηριότητες στην καθημερινότητα τους (με τον καφέ το πρωί, μετά το φαγητό, με το ποτό κ.λπ.)
Το να συνδέσεις την δραστηριότητα του να βλέπεις τηλεόραση με το φαγητό είναι πρόβλημα για τον απλούστατο λόγο πως θα είναι δύσκολο να κάνεις αυτές τις δραστηριότητες χωρίς να θες κάτι να φας ή να τσιμπήσεις.
Ο εγκέφαλος σου θα έχει προφτάσει να συνδέσει τις δύο πράξεις και θα νιώθεις την παρόρμηση να πας να πάρεις κάτι να τσιμπήσεις κάθε φορά που κάθεσαι στον καναπέ να δεις Netflix.
Ο πιο εύκολος τρόπος να σπάσεις αυτόν τον δεσμό, είναι με το να τρως ή να τσιμπάς χωρίς να είσαι μπροστά στην τηλεόραση.
Για παράδειγμα, πες πως κάθεσαι να δεις την αγαπημένη σου σειρά και σε πιάνει (σαφώς) ή λιγούρα να τσιμπήσεις κάτι.
Αντί να το τσιμπήσεις σαν βλέπεις την σειρά ή να προσπαθήσεις (με χαμηλό ποσοστό επιτυχίας) να αντισταθείς στην λιγούρα, απλά μπορείς να τσιμπήσεις αυτό που λιγουρεύτηκες μακριά από την οθόνη. Κατά προτίμηση στην κουζίνα, χωρίς να κάνεις κάτι άλλο.
Με τον καιρό, αυτό θα δώσει σήμα στον εγκέφαλο σου πως η τηλεόραση δεν ταυτίζεται πλέον με το τσίμπημα και οι λιγούρες λόγω αυτού, το πιο πιθανόν θα εξασθενίσουν.
Δεν λέω πως πρέπει να σταματήσεις να πηγαίνεις σε ταινίες ή πως πρέπει να είσαι το μίζερο άτομο στο movie night που δεν θα τρώει.
Απλά λέω πως, όταν μπορείς, ιδιαίτερα στο σπίτι, προσπάθησε να μην τρως μπροστά στην τηλεόραση.
2. Να βγαίνεις έξω νηστικός
Σαφώς, δεν λέω πως αν θα πεταχτείς δύο λεπτά στο περίπτερο να πάρεις νερά, πως πρέπει να φας ολόκληρο γεύμα πριν πας.
Ωστόσο, ένα κοινό λάθος που κάνουν πολλοί, ιδιαίτερα νεαρότεροι άνθρωποι, είναι πως βγαίνουν έξω για ποτό, καφέ ή γενικά οπουδήποτε θα λείψουν για αρκετές ώρες, χωρίς να έχουν φάει από πριν.
Το ξέρω πως μπορεί να ακούγομαι σαν την τυπική μάνα, ωστόσο είναι επειδή έχει δίκαιο (να ακούς την μάνα σου).
Το προφανές πρόβλημα όταν βγεις έξω χωρίς να έχεις φάει, είναι πως είναι πολύ πιθανόν να πεινάσεις έντονα σαν είσαι έξω, με αποτέλεσμα να καταφύγεις σε ό,τι πιο κοντινό και ανθυγιεινό υπάρχει στην περιοχή που βρίσκεσαι.
Είναι εύκολο να πιστεύει κάποιος πως μπορεί απλά να αντέξει την πείνα και να περιμένει να πάει πίσω σπίτι για να φάει.
Ωστόσο δυστυχώς η αλήθεια δεν είναι πάντα τόσο ρόδινη και τις πλείστες φορές, το άτομο αυτό θα πέσει θύμα της βασικής του ανάγκης για τροφή.
Ακόμα και αν όμως καταφέρεις να αντέξεις μέχρι να πας πίσω σπίτι, το πιο πιθανόν πάλι να καταφύγεις στην πιο εύκολη και γρήγορη λύση αν δεν υπάρχει φαγητό έτοιμο (δηλαδή τα πατατάκια στο κάτω ερμαράκι).
Αν οπωσδήποτε πρέπει να βγεις και δεν προλαβαίνεις να φας ή δεν έχεις κάτι έτοιμο, τότε η αμέσως καλύτερη επιλογή είναι να έχεις προγραμματισμένο το τί θα πάρεις από έξω ΑΠΟ ΠΡΙΝ.
Αυτό σημαίνει δηλαδή, να κοιτάξεις ή να σκεφτείς ποιες πιο υγιεινές επιλογές θα υπάρχουν κοντά σου εκ των προτέρων και να καθορίσεις στον εαυτό σου πως θα καταφύγεις σε αυτές αν πεινάσεις πολύ.
Μην κάνεις το λάθος να αφήσεις αυτό το βήμα για αφότου έχεις βγει και έχεις πεινάσει, επειδή το πιο πιθανόν είναι πως θα καταφύγεις πάλι στο γυράδικο.
3. Να τρως απευθείας από τη μαγείρισσα
Μαγείρισσα, ταψί, σχάρα, κατσαρόλα – η οικιακή συσκευή δεν έχει σημασία.
Σημασία έχει να μην τρως απευθείας από την οικιακή συσκευή την οποία χρησιμοποίησες για να μαγειρέψεις (εκτός αν έχεις μαγειρέψει την ακριβής ποσότητα για να φας μόνο εσύ).
Ο λόγος είναι επίσης απλούστατος – θα φας περισσότερο από αυτό που χρειάζεσαι.
Πέραν της ασήμαντης λεπτομέρειας πως είναι πολύ πιο κόσμιο, το να χρησιμοποιήσεις ένα πιάτο επίσης σου δίνει την αίσθηση πως τρως περισσότερο, επειδή το πιάτο γεμίζει πιο εύκολα.
Αν δυσκολεύεσαι να ελέγξεις την ποσότητα φαγητού που καταναλώνεις, τότε μια επιπλέον καλή πρακτική είναι το να βάζεις όσο φαγητό θες στο πιάτο σου και μετά να απομακρύνεις την οικιακή συσκευή με το υπόλοιπο φαγητό.
Αν φας και ακόμα νιώθεις πραγματικά πεινασμένος, τότε σαφώς μπορείς να ξανά βάλεις στο πιάτο σου.
Ωστόσο, αυτό που πολλοί θα προσέξουν είναι πως, όταν έχεις άμεση και εύκολη πρόσβαση σε επιπλέον φαγητό, πολλές φορές θα βάλεις περισσότερο παρόλο που μπορεί να έχεις ήδη χορτάσει.
Το να το απομακρύνεις βοηθά να μειώσεις αυτό το πρόβλημα.
4. Να «επιβραβεύεις» τον εαυτό σου με ανθυγιεινά τρόφιμα
Καταρχάς να αναφέρω πως δεν υπάρχει κανένα απολύτως πρόβλημα με το να καταναλώνεις ανθυγιεινά τρόφιμα που και που.
Είναι φυσικό και όλοι μας το κάνουμε.
Το πρόβλημα, στο οποίο έχω αναφερθεί πολλαπλές φορές, είναι η αντίληψη σου προς αυτή την κατανάλωση των ανθυγιεινών επιλογών.
Πολλοί κάνουν το λάθος και δικαιολογούν το να φάνε κάτι ανθυγιεινό ως την «επιβράβευση» τους, επειδή όλη την εβδομάδα ακολουθούσαν μια πιο υγιεινή διατροφή.
Ακόμα χειρότερα, πολλά άτομα μπορεί να περιμένουν με ανυπομονησία να έρθει αυτό το Σάββατο ή αυτή η Κυριακή, για να δικαιούνται να έχουν το ελεύθερο τους.
Το πρόβλημα με το να βλέπεις τα υγιεινά και τα ανθυγιεινά τρόφιμα με αυτόν τον τρόπο, είναι πως καθιστάς μια σχέση «δουλειάς – επιβράβευσης» μεταξύ των υγιεινών και ανθυγιεινών επιλογών.
Τα υγιεινά τρόφιμα είναι η «δουλειά» και τα ανθυγιεινά η «επιβράβευση».
Νομίζω δεν χρειάζεται να εξηγήσω εκτεταμένα για ποιον λόγο το να βλέπεις τα υγιεινά τρόφιμα ως δουλειά και τα ανθυγιεινά ως επιβράβευση είναι κακή ιδέα.
Ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία μιας υγιεινής διατροφής, είναι πως πρέπει να είναι ευχάριστη.
Αν δεν είναι, και την βλέπεις ως αγγαρεία, το πιο πιθανόν δεν θα την ακολουθείς για καιρό. Το να καθιστάς την υγιεινή διατροφή στο μυαλό σου ως «δουλειά», κάνει όλο και πιο δύσκολο να την εκτιμήσεις και να την απολαύσεις.
Δεν έχει σημασία ποια «καινούργια, καινοτόμα, σούπερ δίαιτα» ακολουθείς. Αν δεν μπορείς να δεσμευτείς στο να ακολουθείς μια υγιεινή διατροφή μακροχρόνια, τα αποτελέσματα σου δεν θα κρατήσουν για καιρό.
Πέραν αυτού, το να καθιστάς τα ανθυγιεινά τρόφιμα ως επιβράβευση απλά σε κάνει να τα πεθυμάς και να τα λιγουρεύεσαι περισσότερο.
Είναι η «απαγορευμένη ουσία» την οποία μπορείς να έχεις μόνο όταν ακολουθήσεις τη διατροφή σου όπως πρέπει τις υπόλοιπες ημέρες.
Αυτό το σκεπτικό κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. Προκαλεί τις λιγούρες να αυξάνονται και στην τελική να ξεσπάς.
Αντίθετα, η καλύτερη νοοτροπία κατά την άποψη μου, είναι να αφήνεις τον εαυτό σου ελεύθερο να τρώει ανθυγιεινά που και που, χωρίς να θεωρείς την πράξη αυτή ως επιβράβευση αλλά επίσης χωρίς τύψεις.
Δεν τρως ανθυγιεινά που και που επειδή ήσουν «καλό παιδί» στη διατροφή σου. Τρως ανθυγιεινά που και που επειδή είσαι άνθρωπος και δεν θα τα στερείσαι μια ζωή
Ταυτόχρονα, να μάθεις απολαμβάνεις και να εκτιμάς την υγιεινή διατροφή και τα υγιεινά τρόφιμα.
Αν υιοθετήσεις αυτό το σκεπτικό, θα δεις πως δεν θα λιγουρεύεσαι καν τα ανθυγιεινά τρόφιμα τόσο πολύ πλέον.
5. Προσπαθείς να αλλάξεις υπερβολικά απότομα
Ίσως το πιο μεγάλο λάθος που αντικρίζω άτομα να κάνουν, όχι μόνο στον τομέα της διατροφής, αλλά και της σωματικής υγείας και ευεξίας γενικότερα, είναι πως προσπαθούν να αλλάξουν σε μεγάλο βαθμό πολύ γρήγορα.
Πολλά άτομα τα οποία θέλουν να υιοθετήσουν έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής, προσπαθούν να αλλάξουν την ζωή τους 180 μοίρες σε μια νύχτα.
Δεν θα γίνει.
Αν είσαι καπνιστής με καθιστική ζωή και χάλια διατροφή, δεν πρόκειται να «μεταμορφωθείς» σε άτομο το οποίο δεν καπνίζει, γυμνάζεται 5 φορές την εβδομάδα και ακολουθεί μια πολύ υγιεινή διατροφή, σε μια νύχτα.
Αντίθετα, ο σωστός και έξυπνος τρόπος να αλλάξεις τον εαυτό σου, είναι σιγά-σιγά, εστιάζοντας σε μία ή δύο συνήθειες την φορά.
Πάρε κάποιες ώρες από τη ζωή σου και κάθισε να σκεφτείς πως είσαι τώρα και πως θα ήθελες να είσαι. Γράψε επίσης τις συνήθειες που κάνεις τώρα καθώς και ποιες συνήθειες θα πρέπει να εφαρμόσεις ή να κόψεις για να φτάσεις εκεί που θέλεις να είσαι.
Μετά διάλεξε 1-2 από αυτές τις συνήθειες (κατά προτίμηση αρχίζοντας με τις πιο εύκολες) και άρχισε να τις εφαρμόζεις.
Όταν νιώθεις πλέον περισσότερη αυτοπεποίθηση στο να ακολουθείς αυτές τις συνήθειες και έχουν, ιδανικά, αυτοματοποιηθεί πλέον, τότε μπορείς να προχωρήσεις και σε επόμενες.
Επαναλαμβάνοντας αυτά τα βήματα, μπορείς σιγά μεν αλλά σταδιακά δε, να κτίσεις τον εαυτό σου και τον τρόπο ζωής σου όπως θέλεις εσύ.
Συνοπτικά
- Αντί να τρως μπροστά στην τηλεόραση ή υπολογιστή – διαχώρισε την ώρα του φαγητού και την ώρα της ψυχαγωγίας στην τηλεόραση
- Αντί να βγεις έξω νηστικός – φάε από πριν, ή αν δεν είναι δυνατό, καθόρισε το τί θα φας αν πεινάσεις, πριν βγεις έξω
- Αντί να τρως απευθείας από τη μαγείρισσα – βάζε το φαγητό σου σε πιάτο και απομάκρυνε το υπόλοιπο
- Αντί να βλέπεις τα ανθυγιεινά τρόφιμα ως «επιβράβευση» – θεώρησε τα απλά ως πράγματα που απολαμβάνεις που και που
- Αντί να προσπαθείς να αλλάξεις ριζικά τον εαυτό σου από τη μια μέρα στην άλλη – εστιάσου στο να αλλάζεις 1-2 συνήθειες την φορά
Έχεις κουραστεί με τις δίαιτες;
“Ακολουθείς ένα νέο πρόγραμμα ή δίαιτα, χάνεις κάποια κιλά, μετά από λίγο καιρό σταματάς και τα ξανά βάζεις πίσω” – Σε χαρακτηρίζει αυτό;
Αν ναι, τότε αυτό που χρειάζεσαι δεν είναι απλά μια καινούργια δίαιτα! Πολλές δίαιτες δουλεύουν, αλλά όχι από μόνες τους για τους περισσότερους.
Αυτό που χρειάζεσαι είναι κάποιον που θα σε καθοδηγήσει στο να κτίσεις μόνιμες συνήθειες, έναν σωστό τρόπο σκέψης και σωστή νοοτροπία όσον αφορά τη διατροφή. Κάποιον που θα κτίσει μαζί σου ένα πλάνο το οποίο θα είναι βασισμένο στις δικές σου ανάγκες και προτιμήσεις.
Άφησε με να σε βοηθήσω!
